Radio en promotie
In Nederland valt salsa onder de noemer „wereldmuziek‟. Je komt het op de reguliere radiozenders dan ook niet vaak tegen. In de Verenigde Staten blijkt het niet veel anders te zijn. José geeft een voorbeeld van wat hen is overkomen toen ze een radiostation in de VS vroegen hun muziek te draaien. “We zijn met hen gaan praten, en ze hebben ons uitgelegd hoe het werkt. Ze zeiden: „Als wij jullie muziek gaan draaien, dan zullen jullie het geluid en de stijl van wat er nu gedraaid wordt beïnvloeden. En daardoor zullen de platenmaatschappijen veel geld verliezen. Daarom kost het geld om je nummers op de radio te laten draaien. Wil je ze op 10 radio-stations laten uitzenden, dan kost je dat $40.000.” Julián vertelt wel dat het feit dat ze dat niet konden doen, uiteindelijk weinig invloed heeft gehad op het succes van La Excelencia. Ze maken, net als hun publiek, veelvuldig gebruik van internet. Ze promoten zich via YouTube, Facebook en alle overige online netwerken. Bij het uitkomen van het album „Mi Tumbao Social‟, hebben ze twee nummers apart gehouden. Die hebben ze op single uitgebracht, in een oplage van ruim drieduizend exemplaren. Vervolgens hebben ze op Facebook een oproep geplaatst. Iedereen kon de single gratis aanvragen en gebruiken voor promotiedoeleinden. En dat werkte: dj's, dansgroepen, allemaal hadden ze die cd. Julian: “Wij hoeven geen miljonairs te worden. Wat ons interesseert is spelen en reizen, op festivals als deze terechtkomen en mensen zien dansen op onze muziek. Daar doen we het voor.”
Publiek
Is er verschil tussen het publiek in de Verenigde Staten en in Europa? Julián vindt van wel. “In de Verenigde Staten zijn we eraan gewend dat er veel mensen zijn die Spaans spreken, en die weten wat salsa is. Maar om aan de andere kant van de wereld mensen een nummer horen meezingen, dat ik in New York om 3 uur ‟s nachts heb geschreven… Dat is ongelooflijk.” “Wat ook opvalt aan het Europese publiek, is dat het echte muziekliefhebbers zijn. Als ze iets goed vinden, dan steunen ze het. In de Verenigde Staten is de invloed van de grote platenmaatschappijen meer voelbaar. Hier staan we op een festival met wereldmuziek, naast Afrikaanse muzikanten, groepen uit Australië, Nieuw-Zeeland, overal vandaan. In de Verenigde Staten worden we meer opgedeeld in hokjes: salsa hier, rock daar, latin daar. Hier is het meer gemengd.”
Oud en nieuw
Ook in de Verenigde Staten geldt de salsa dura nog steeds als „underground muziek‟. José vertelt nog eens hoe het allemaal begon, namelijk met de salsadansers. “Het zijn de dansers, die de salsa dura een impuls hebben gegeven. Zij waren degenen die luisterden naar de muziek van onder meer Ray Barretto, die ons heeft beïnvloed. En ik weet het nog goed: toen we onze eerste plaat uitbrachten, zeiden ze tegen ons: „Dat heb ik al eens eerder gehoord.‟ En wij: „Maar dat hebben wij geschreven.‟ En zij weer: „Nee hoor, dit heb ik al eerder gehoord, het komt me bekend voor.‟ Maar uiteindelijk beseften ze dat we een nieuwe band waren, met jonge muzikanten, die niet strak in het pak zaten. En toen zeiden ze: „Eindelijk iemand die ons vertegenwoordigt! „ Je ziet nu ook niemand meer strak in het pak komen dansen. Heel soms nog wel, maar tegenwoordig komen de dansers vaker opdraven in spijkerbroek en gympies, met halfopen overhemd. En als ze ons zien, dan zeggen ze: „Kijk, die lui op het podium zien er net zo uit als wij.‟ En zo krijgen we een zekere harmonie met de dansers.” Julian valt hem bij: “Zij zijn ook de eersten die ons hebben gesteund. Feitelijk zijn het de dansers die ons groot hebben gemaakt. De muziek waar ze lekker op dansten was bijvoorbeeld die van Ray Barretto, en van Fania All Stars, maar uiteindelijk bleef dat steken op altijd meer van het zelfde. En toen hoorden ze La Excelencia. Ze hoorden nieuwe muziek. En dat is een van de doelstellingen van onze groep: nieuwe muziek creëren, als eerbetoon aan de mensen die ons hebben geïnspireerd, maar… geen covers. Eigen werk. Want hoezeer we onze voorgangers ook bewonderen, het mooiste eerbetoon is volgens ons toch om door te gaan met salsa, maar deze ook in beweging te houden. Als we alleen muziek uit de jaren 70 blijven spelen, dan blijven we met zijn allen stilstaan. En dat is de boodschap voor alle goede muzikanten die salsa dura spelen: blijf werken aan nieuwe originele nummers, want dat is de enige manier om de salsa in beweging te houden.”
Gemaakt om op te dansen
José vertelt dat ze zelf ook graag dansen. “Maar dan wel gewoon, net als op straat, om te feesten. Zonder na te denken of we op de één, twee, drie of vier dansen. Dat vinden we niet belangrijk. Dat zeggen we ook tegen de mensen. Maak je niet druk om de regels. Wij hebben geen regels op het podium, geen uniform, en wij verwachten dat ook niet van ons publiek. Maar we dansen graag, en als Julián en ik aan het schrijven zijn, zeggen we soms tegen elkaar: „Dit klinkt niet helemaal lekker, hier kun je niet op dansen.‟ De muziek moet ervoor zorgen dat je zin krijgt om te bewegen. Wij schrijven muziek voor de dansers, en teksten voor de geest”.